در مورد تعریف دین و بیان معنی لغوی آن آمده است: دین به معنی اطاعت و جزا است، گفته میشود: “دَانَه یدِینه دیناً” یعنی او را مجازات کرد. و گفته میشود: “کماتدینُ تُدانُ” یعنی همانطوری که مجازات میکنی، با کردار خود مجازات میشوی. و “الدین” به معنی اطاعت است، گفته میشود: “دَانَ له یدینُ دیناً” یعنی از او اطاعت کرد و واژه دین که جمع آن “أدیان” است نیز از این ماده گرفته شده است. و نیز گفته میشود: “دان بکذا دیانهً” یعنی آن را دین خود قرار داد. از آنچه در مورد معانی لغوی واژه دین گفته شد نتیجه میگیریم که:
از مجموع معانی لغوی واژه “دین” نزد عربها، به این نتیجه میرسیم که این واژه به رابطه ای بین دو طرف اشاره دارد که یکی از آنها دیگری را تعظیم کرده و از او فرمانبرداری میکند که با توجه به طرف اول دین به معنی خضوع و فرمانبرداری و با توجه به طرف دوم به معنی امر و سلطه است ولی با توجه به رابطه بین دو طرف، دین به معنی دستور و قانونی است که روابط بین دو طرف را تنظیم میکند.
“و با آنان بجنگید تا فتنه ای باقی نماند و دین متعلق به خدا گردد”.
دین در این آیه به معنی اطاعت و شریعت است.
“خدا را پرستش کن در حالیکه دین خود را برای او خالص می گردانی”.
در این آیه دین به معنی عبادت و اطاعت است.
دین در این آیه به معنی عقیده و باور است.
در این آیه دین یعنی اطاعت و آئین، بدین معنی که تنها آئین پذیرفته شده یا مفید یا مقرر نزد خدا، اسلام است و اسلام در این آیه به معنی ایمان واطاعت است.
“با کسانی از اهل کتاب که به خدا و روز آخرت ایمان ندارند، و آنچه را که خدا و فرستاده اش تحریم کرده اند، حرام نمی دانند واز دین حق پیروی نمی کنند، پیکار کنید تا اینکه خاضعانه به اندازه ای که می توانند جزیه را می پردازند”.
حضرت محمد(صل الله علیه و آله) در تورات